Η ανάγκη για Προσβασιμότητα του παγκόσμιου ιστού
πηγή εικόνας:http://www.isquare.gr/accessibility
Ο παγκόσμιος ιστός, αποτελεί μια τεράστια δεξαμενή δεδομένων, που αξιοποιείται καθημερινά από πλήθος κόσμου για εργασία, ενημέρωση και ψυχαγωγία. Επιπρόσθετα, τα τελευταία χρόνια, αρκετοί είναι οι δημόσιοι αλλά και οι ιδιωτικοί οργανισμοί που στρέφουν τους χρήστες τους στην αναζήτηση πληροφοριών μέσω των ιστοσελίδων τους. Επιπλέον, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση κερδίζει συνεχώς έδαφος ενώ αναπτύσσεται και το mobile-learning. Η ανάγκη, λοιπόν, για δημιουργία προσβάσιμων και εύχρηστων ιστοσελίδων είναι όλο και πιο μεγάλη, μιας και μεγάλος όγκος πληροφοριών καθημερινά, διακινείται από αυτές (Lazar et al, 2013).
Επιπρόσθετα, ηλεκτρονική προσβασιμότητα σημαίνει ότι άνθρωποι με αναπηρίες μπορούν να χρησιμοποιήσουν, να αντιληφθούν, να κατανοήσουν, να πλοηγηθούν και να αλληλεπιδράσουν με το διαδίκτυο (Thorp & Henry, 2008). Βέβαια στις περισσότερες περιπτώσεις, όλοι οι χρήστες μπορούν να επωφεληθούν από τη σχεδίαση με γνώμονα την προσβασιμότητα, καθώς προσβάσιμα προϊόντα παρέχουν πλεονεκτήματα για όλους (Lacheen, 2000). Μελέτη στις ΗΠΑ, έδειξε ότι το 60% των ενηλίκων σε παραγωγική ηλικία μπορεί να ευεργετηθεί από τη χρήση προσβάσιμης τεχνολογίας γιατί έχουν ελαφριές αναπηρίες ή αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη χρήση της υπάρχουσας τεχνολογίας (Burger et al, 2012)[1]. Τα τελευταία χρόνια, κυβερνήσεις και οργανισμοί αναγνωρίζουν την αξία της ηλεκτρονικής προσβασιμότητας, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη νομική, στην τεχνολογική και στην οικονομική της διάσταση. Κάθε διάσταση της προσβασιμότητας είναι σημαντική και όλες αλληλοσυμπληρώνονται.
Έτσι, εξαιτίας της θέσπισης νομοθεσίας για την προσβασιμότητα, υπήρξε η ανάγκη δημιουργίας διεθνών στάνταρντ που δημιουργήθηκαν με τη μελέτη της τεχνολογίας, λαμβάνοντας υπόψη οικονομικά στοιχεία και κοινωνικές επιπτώσεις. Όμως οι σχετικές αξιολογήσεις ιστοσελίδων κρατικών και ιδιωτικών οργανισμών, καταδεικνύουν σημαντικά προβλήματα προσβασιμότητας και δείχνουν ότι οι καλές προθέσεις των νομοθετών και η δημιουργία διεθνών στάνταρντ δεν είναι αρκετά.
Ο Δημόπουλος (2009) αναφέρει ότι «η έρευνα δέχεται πως αυτή η κατάσταση προκαλείται από την έλλειψη ενδιαφέροντος και γνώσης από πλευράς των κατασκευαστών ιστοσελίδων και από τις περιρρέουσες αρνητικές αντιλήψεις του εμπορίου σχετικά με την προσβασιμότητα από την πλευρά όσων εντέλλουν την κατασκευή δικτυακών τόπων». Επιπρόσθετα υπάρχει συχνά έλλειψη κατανόησης της σημασίας της προσβασιμότητας και έλλειψη γνώσης για το πώς θα την επιτύχουν οι εμπλεκόμενοι φορείς (Goggin & Newell, 2000).
Για να γίνει σημαντική πρόοδος, πρέπει να εμπλακούν περισσότεροι ερευνητές στην κυβέρνηση, τη βιομηχανία και τον ακαδημαϊκό κόσμο, ώστε να χαράξουν ευνοϊκότερη πολιτική ως προς την προσβασιμότητα των τηλεπικοινωνιών (Jaeger 2006). H καλύτερη κατανόηση της προσβασιμότητας και της σημασίας της, είναι αναγκαία για να διασφαλιστεί η επίτευξή της. Ένας τρόπος για να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα, θα μπορούσε να είναι η ανάπτυξη της πολιτικής των τηλεπικοινωνιών που προωθούν περισσότερο εκτενείς εισηγήσεις από τα άτομα με αναπηρία στο σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την εφαρμογή των ΤΠΕ.
Επιπλέον η οικεία νομοθεσία πρέπει να πάψει να είναι κατακερματισμένη ανάμεσα στα κράτη και να έχει περιορισμένο αντίκτυπο. Βέβαια, η νομοθεσία από μόνη της, χωρίς παράλληλες δράσεις για την ενημέρωση υπέρ της αξίας της καθολικής ηλεκτρονικής ένταξης, δεν είναι αρκετή. Πρέπει παράλληλα να γίνει και ευαισθητοποίηση του κόσμου. Ο δημόσιος τομέας πρέπει να λειτουργήσει ως παράδειγμα προς μίμηση με τη δημιουργία προσβάσιμων ιστοσελίδων στους οργανισμούς και τις υπηρεσίες του.
Τέλος, πάνω από όλες τις θεωρήσεις σε σχέση με την προσβασιμότητα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η κοινωνική της διάσταση στην παροχή ίσων ευκαιριών για όλους, σε όλους τους τομείς της ζωής, ανεξάρτητα από την ικανότητα ή την περίσταση επικοινωνίας. Η βελτίωση της προσβασιμότητας πρέπει να θεωρηθεί ότι επιλύει προβλήματα της κοινωνίας ως σύνολο και ότι αποτελεί επένδυση για το καλό όλων.
[1] EICTA report- ICT Industry White Paper on Inclusion (2006)
Επιπρόσθετα, ηλεκτρονική προσβασιμότητα σημαίνει ότι άνθρωποι με αναπηρίες μπορούν να χρησιμοποιήσουν, να αντιληφθούν, να κατανοήσουν, να πλοηγηθούν και να αλληλεπιδράσουν με το διαδίκτυο (Thorp & Henry, 2008). Βέβαια στις περισσότερες περιπτώσεις, όλοι οι χρήστες μπορούν να επωφεληθούν από τη σχεδίαση με γνώμονα την προσβασιμότητα, καθώς προσβάσιμα προϊόντα παρέχουν πλεονεκτήματα για όλους (Lacheen, 2000). Μελέτη στις ΗΠΑ, έδειξε ότι το 60% των ενηλίκων σε παραγωγική ηλικία μπορεί να ευεργετηθεί από τη χρήση προσβάσιμης τεχνολογίας γιατί έχουν ελαφριές αναπηρίες ή αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη χρήση της υπάρχουσας τεχνολογίας (Burger et al, 2012)[1]. Τα τελευταία χρόνια, κυβερνήσεις και οργανισμοί αναγνωρίζουν την αξία της ηλεκτρονικής προσβασιμότητας, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη νομική, στην τεχνολογική και στην οικονομική της διάσταση. Κάθε διάσταση της προσβασιμότητας είναι σημαντική και όλες αλληλοσυμπληρώνονται.
Έτσι, εξαιτίας της θέσπισης νομοθεσίας για την προσβασιμότητα, υπήρξε η ανάγκη δημιουργίας διεθνών στάνταρντ που δημιουργήθηκαν με τη μελέτη της τεχνολογίας, λαμβάνοντας υπόψη οικονομικά στοιχεία και κοινωνικές επιπτώσεις. Όμως οι σχετικές αξιολογήσεις ιστοσελίδων κρατικών και ιδιωτικών οργανισμών, καταδεικνύουν σημαντικά προβλήματα προσβασιμότητας και δείχνουν ότι οι καλές προθέσεις των νομοθετών και η δημιουργία διεθνών στάνταρντ δεν είναι αρκετά.
Ο Δημόπουλος (2009) αναφέρει ότι «η έρευνα δέχεται πως αυτή η κατάσταση προκαλείται από την έλλειψη ενδιαφέροντος και γνώσης από πλευράς των κατασκευαστών ιστοσελίδων και από τις περιρρέουσες αρνητικές αντιλήψεις του εμπορίου σχετικά με την προσβασιμότητα από την πλευρά όσων εντέλλουν την κατασκευή δικτυακών τόπων». Επιπρόσθετα υπάρχει συχνά έλλειψη κατανόησης της σημασίας της προσβασιμότητας και έλλειψη γνώσης για το πώς θα την επιτύχουν οι εμπλεκόμενοι φορείς (Goggin & Newell, 2000).
Για να γίνει σημαντική πρόοδος, πρέπει να εμπλακούν περισσότεροι ερευνητές στην κυβέρνηση, τη βιομηχανία και τον ακαδημαϊκό κόσμο, ώστε να χαράξουν ευνοϊκότερη πολιτική ως προς την προσβασιμότητα των τηλεπικοινωνιών (Jaeger 2006). H καλύτερη κατανόηση της προσβασιμότητας και της σημασίας της, είναι αναγκαία για να διασφαλιστεί η επίτευξή της. Ένας τρόπος για να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα, θα μπορούσε να είναι η ανάπτυξη της πολιτικής των τηλεπικοινωνιών που προωθούν περισσότερο εκτενείς εισηγήσεις από τα άτομα με αναπηρία στο σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την εφαρμογή των ΤΠΕ.
Επιπλέον η οικεία νομοθεσία πρέπει να πάψει να είναι κατακερματισμένη ανάμεσα στα κράτη και να έχει περιορισμένο αντίκτυπο. Βέβαια, η νομοθεσία από μόνη της, χωρίς παράλληλες δράσεις για την ενημέρωση υπέρ της αξίας της καθολικής ηλεκτρονικής ένταξης, δεν είναι αρκετή. Πρέπει παράλληλα να γίνει και ευαισθητοποίηση του κόσμου. Ο δημόσιος τομέας πρέπει να λειτουργήσει ως παράδειγμα προς μίμηση με τη δημιουργία προσβάσιμων ιστοσελίδων στους οργανισμούς και τις υπηρεσίες του.
Τέλος, πάνω από όλες τις θεωρήσεις σε σχέση με την προσβασιμότητα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η κοινωνική της διάσταση στην παροχή ίσων ευκαιριών για όλους, σε όλους τους τομείς της ζωής, ανεξάρτητα από την ικανότητα ή την περίσταση επικοινωνίας. Η βελτίωση της προσβασιμότητας πρέπει να θεωρηθεί ότι επιλύει προβλήματα της κοινωνίας ως σύνολο και ότι αποτελεί επένδυση για το καλό όλων.
[1] EICTA report- ICT Industry White Paper on Inclusion (2006)
Βιβλιογραφία
Burger,
D., Tabeling, B., Manant, M., Seiffert, M.D. (2012). Benefits and Costs of e-Accessibility. G3ict Publications & Reports. Retrieved August 10, 2014 from www.g3ict.org
Δημόπουλος, Α., (2009). Μια εισαγωγή στην έννοια της
αναπηρίας και το άρθρο 5Α του Συντάγματος Νομικό περιοδικό Σύνταγμα Ιανουάριος –Φεβρουάριος 2009. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου από τη σελίδα http://www.panap.gr/node/159
Lazar, J., Wentz, B. Almalhem, A., Catinella,
A., Antonescu,
C., Aynbinder,
Y., Bands,
M., et al (2013). A longitudinal
study of state government homepage accessibility in Maryland and the role of
web page templates for improving accessibility Government
Information Quarterly Volume 30, Issue 3,
July 2013, Pages 289–299. Retrieved August 10, 2014 from Nicosia University
library
Goggin, G., & Newell, C. (2000). An end to disabling policies. Toward enlightened universal service.
Information Society 16, 127–133. Retrieved August 10,
2014 from Nicosia University library.
Guide to good practice in
commissioning accessible websites. Disability Rights Commission (DRC) in
collaboration with the British Standards Institution (BSI).ICS 35.240.30 PAS 78:2006. Retrieved August 10,
2014 from
http://www.equalityhumanrights.com/publication/pas78-guide-good-practice-commissioning-accessible-websites
Jaeger, P.T. (2006). Assessing
Section 508 compliance on federal e-government Web sites: A multi-method,
user-centered evaluation of accessibility for persons with disabilities. Telecommunications
Policy 23, 169–190 Retrieved August 10, 2014 from Nicosia University library
Policy, 30, 112–124. Retrieved August 15, 2014 from Nicosia University library
Thorp,
J., & Henry, S. L. (2008). Introduction to Web Accessibility. W3C Retrieved
August 12, 2014 from http://www.w3.org/WAI/intro/accessibility.php
